domingo, janeiro 26, 2014

o paporrubio

Así como hai aves das que se descoñece a súa denominación popular en galego, doutras temos unha "fotografía" case perfecta dos nomes usados. É o caso do paporrubio (Eritacus rubecula).

A voz tradicional máis frecuente en galego é paporrubio, presente ás veces baixo a forma de variantes como paporroibo, paporrubo, paparrubia e paporroi. Paporrubio é denominación ben coñecida na metade oriental de Galicia e en bastantes lugares do centro.  Está ademais moi ben representada nos usos literarios modernos. Óense tamén popularmente outros nomes semanticamente relacionados, como papoamarelo, papocolorado, paparrugo, paparulo, paparrugo, pasparrollo, papiño rubio, papín colorado e paporroxo.

Na maior parte da provincia da Coruña, utilízase, no entanto, peizoque (con variantes como peizoco, pinzoco e outras afíns).

Porén , no oeste de Ourense e sur de Pontevedra a denominación presente é pisco, común á portuguesa estándar, e tamén presente nos usos literarios galegos.

Finalmente existen unha serie de nomes de difusión menor que non gardarían relación cos anteriores, tales como paxarín, papiago, párdola, reixo, sorrego, pimenteira, pericacha, chisca, peicacha, porco de rei, perreira e tarroeco, dispersos por toda Galicia.

A maior parte destas voces foron analizadas no interesante traballo de Rosario Álvarez "Os nomes galegos do Erithacus rubecula", publicado nun encontro de dialectoloxía nas Illas Azores (Portugal), e baseado nas enquisas do Atlas Lingüístico Galego e nos traballos de Xosé Ramón Patiño e Carlos Pedreira, aparecidos hai xa anos na revista Verba.



Sem comentários: