espadanas

A páxina web http://www.anthos.es/, sobre as plantas de España, sinala os seguintes nomes galegos para a especie de planta palustre Typha latifolia: anea, baión, caba dos bofardos, espadaina, espadana, palla pipa, palla real e tufa.

Contrastando estes datos co Dicionario de dicionarios (ILG-Fund. Barrie de la Maza) parécenos que anea non é forma propia do galego (só aparece en dicionarios antigos, sendo voz de probable orixe castelá e sen uso popular). Sobre baión non nos pronunciamos, aínda que figura tamén en dicionarios vellos. Caba do bofardos debe ser, con claridade, erro por cana dos bofardos. Bofardo, bufardo, bufo ou búfano é nome da inflorescencia cilíndrica da planta, moi grande e rechamante. Palla pipa foi nome popular en galego (os bufardos utilizábanse como instrumento de limpeza)।

Sobre palla real e tufa non sabemos nada na actualidade, se ben tufa foi citada como nome hai xa tempo, e sobre espadana sabemos que é o nome habitual en galego para Typha latifolia.

Algúns dicionaristas teñen indicado que en Betanzos se chama espadana tamén aos lirios amarelos (Iris pseudacorus). Nada raro nisto, os de Betanzos semellan ser xente razoable, pois a folla lembra moito á da Typha latifolia, pero non sei a canta xente lle preguntarían.

Espadana-de-água é ademais, nome "estándar" portugués de Sparganium, outra plantiña palustre cunha folla similar. Neste caso os nosos irmáns lusos parecen ser tamén xente asisada. A folla é como a dunha espadana pero máis fina. É máis, espadana ven citado como outro nome portugués de Typha na citada páxina web।

Do nome portugués tabua (pronunciado tabúa), nin rastro nas comunidades autónomas españolas onde se formou a lingua galega (Galicia, Asturias e Castilla y León). Non parece terse usado nunca.